Codziennik malarski

Strona poświęcona bardziej i mniej znanym malarzom oraz ich twórczości.


Luty 22, 2018

Impresjonista Claude Monet

Oscar Claude Monet urodził się 14 listopada 1840 roku w Paryżu. Był drugim synem Claude Adolphe Monet and Louise Justine Aubrée Monet. W maju 1841 został ochrzczony w lokalnym kościele parafialnym Notre-Dame-de-Lorette jako Oscar-Claude, ale rodzice nazywali go po prostu Oscar. Pomimo chrztu katolickiego Monet później stał się ateistą.

Kiedy miał pięć lat, jego rodzina przeprowadziła się z Paryża do Hawru w Normandii. Jego ojciec chciał, żeby chłopak zajął się rodzinną firmą zajmującą się sprzedażą łodzi i artykułami spożywczymi, ale Oscar chciał zostać artystą. Jego matka, która była śpiewaczką wspierała dążenia syna.

W kwietniu 1951 roku Monet rozpoczął naukę w artystycznej szkole średniej w Hawrze.  Miejscowi znali go dobrze z jego karykatur węglowych, które sprzedawał za dziesięć franków. Monet podjął także pierwsze lekcje rysunku u Jacquesa-François Ocharda, byłego ucznia Jacquesa-Louisa Davida. Na plażach Normandii około 1856 roku poznał artystę Eugène’a Boudina, który stał się jego mentorem i nauczył go używać farb olejnych. Boudin nauczył Moneta „en plein air” (plenerowych) technik malowania.

W dniu 28 stycznia 1857 r. zmarła matka Moneta. W wieku szesnastu lat opuścił szkołę i zamieszkał ze swoją owdowiałą, bezdzietną ciotką, Marie-Jeanne Lecadre.

Kiedy podróżował do Paryża by odwiedzić Luwr był świadkiem jak młodzi malarze kopiują  z dzieł starych mistrzów. Zabrawszy ze sobą swoje farby i inne narzędzia, wolał zamiast tego usiąść przy oknie i malować to, co widział. Monet był w Paryżu od kilku lat i spotkał się z innymi młodymi malarzami, w tym z Eddardem Manetem i innymi, którzy stali się przyjaciółmi i innymi impresjonistami.

Algieria 

W marcu 1861 r. Monet został powołany do Pierwszego Pułku Afrykańskiej Lekkiej Kawalerii (Chasseurs d’Afrique) w Algierii na siedmioletni okres służby wojskowej. Jego zamożny ojciec mógł wykupić zwolnienie Moneta z poboru, ale odmówił, gdy syn nie chciał zrezygnować z malowania. Podczas gdy w Algierii Monet zrobił tylko kilka szkiców scen z Casbah, jeden krajobraz i kilka portretów oficerów, z których wszystkie zaginęły. W wywiadzie dla Le Temps z 1900 r. zauważył jednak, że jasne i żywe kolory Afryki Północnej „zawierały zalążek moich przyszłych badań” . Po około roku obowiązku garnizonowego w Algierze, Monet nabawił się duru brzusznego. Po rekonwalescencji ciotka Moneta interweniowała, aby wydostać go z wojska, jeśli zgodzi się ukończyć kurs w szkole artystycznej. Możliwe, że holenderski malarz Johan Barthold Jongkind, którego znał Monet, mógł skłonić do tego ciotkę.

Powrót do Paryża i rozwój kariery

Rozczarowany tradycyjną sztuką nauczaną w szkołach artystycznych, w 1862 Monet został uczniem Charlesa Gleyre’a w Paryżu, gdzie poznał Pierre-Auguste Renoira, Frédérica Bazille i Alfreda Sisleya. Wspólnie dzielili się nowymi podejściami do sztuki, malując efekty światła i plamionego powietrza z połamanymi kolorami i szybkimi pociągnięciami pędzla, co później stało się znane jako impresjonizm.

Wiosną 1863 roku wyjechał wraz z nimi do Barbizon, miejscowości słynącej z faktu, że w jej okolicach działała grupa malarzy pejzażystów. Z Renoirem połączyła Moneta przyjaźń na całe życie i stworzony wspólnie kierunek w malarstwie – impresjonizm. Po zamknięciu pracowni przez Gleyre’a w 1864 roku Monet wyjechał do Honfleur, gdzie przebywał kilka miesięcy. W tym czasie pogorszyły się znacząco stosunki malarza z ojcem, na co duży wpływ miała decyzja Moneta, by wbrew woli ojca zostać profesjonalnym malarzem.

Monet utrzymywał kontakty z licznymi malarzami: Sisleyem, Bazillem czy Jongkindem. Razem malowali i wyjeżdżali na plenery (malowanie w plenerze, w naturalnym oświetleniu było nowatorskie i charakterystyczne dla impresjonistów). W tym czasie powstało jego płótno Kobiety w ogrodzie (1866-1867).

8 sierpnia 1867 roku urodził mu się syn Jean. W tym czasie Monet borykał się z materialnymi problemami, które doprowadziły go do głębokiego załamania psychicznego i próby samobójczej. 28 czerwca 1870 roku poślubił Camille Doncieux. W sierpniu tego samego roku artysta, zostawiając we Francji żonę i syna pod opieką swojego dawnego mistrza Eugène Boudina zdecydował się na wyjazd do Londynu, co spowodowane było wybuchem wojny francusko-pruskiej. W Anglii Monet zainteresował się malarstwem Williama Turnera i Johna Constable’a. Właśnie w Londynie Monet miał swoją pierwszą indywidualną wystawę (1883). W roku 1871 przebywał w Holandii. W grudniu 1871 roku zamieszkał w Argenteuil. Dzięki pomocy marszanda Paula Duranda-Ruela, który zakupił w 1872 roku 29 płócien artysty, znacznie poprawił się poziom życia Moneta. Odzyskał równowagę wewnętrzną i mógł skupić się na kształtowaniu własnego stylu. Kupił łódkę, na której zbudował atelier, dzięki czemu mógł pracować na wodzie, która fascynowała go jako temat obrazów. Często portretował również żonę i syna.

W 1872 powstał obraz Impresja, wschód słońca (fr. Impression, soleil levant), który został publicznie zaprezentowany w 1874 na wystawie w Atelier Nadara i nadał nazwę późniejszemu kierunkowi malarstwa.

Claude Monet „Impresja, wschód słońca”

W 1874 roku, w związku z kłopotami finansowymi marszanda Moneta, ponownie pogorszyła się i jego sytuacja materialna. Korzystał w tym czasie z pomocy finansowej Maneta. Ze względu na negatywną ocenę impresjonistycznego malarstwa Monet sprzedawał niewiele obrazów. W 1875 roku wraz z Morisot, Renoirem i Sisleyem zorganizował w Hotelu Drouot aukcję obrazów, która zakończyła się antyimpresjonistycznym wystąpieniem, w związku z czym musiała interweniować policja.

Śmierć pierwszej żony

5 września 1879 roku zmarła żona artysty. Na jej leczenie wydał prawie wszystkie pieniądze, co jednak nie poprawiło stanu jej zdrowia. Wszystko to ponownie doprowadziło Moneta do depresji.

Od roku 1883 zamieszkał w Giverny, gdzie chciał odizolować się od ludzi. Nowe miejsce zamieszkania bardzo pozytywnie wpłynęło na jego samopoczucie. Złożył też wizytę Paul Cézanne’owi w L’Estaque, kilka miesięcy spędził w Bordighera. Był to dobry okres w życiu Moneta. Powoli zmieniało się nastawienie krytyków do jego twórczości, rosła sprzedaż jego obrazów.

Punkt zwrotny

W 1891 roku zmarł Ernest Hoschedé, kolekcjoner, który kupił wiele obrazów artysty. W lipcu 1892 roku Monet poślubił wdowę po nim, Alice, z którą prawdopodobnie już wcześniej miał romans. Rozpoczął się wspaniały okres w życiu Moneta, obfitujący również w sukcesy zawodowe. W dalszym ciągu rozwijał swoje poszukiwania kolorystyczne, tworząc serie obrazów przedstawiających ten sam motyw o różnych porach dnia i roku, w odmiennym oświetleniu: Japoński mostekStogi (1891), Topole (1892), Katedra w Rouen (1892-1895), widoki Londynu (Budynek Parlamentu w Londynie), Wenecji oraz Nenufary (1904). Monet zakupił duży obszar ziemi, gdzie stworzył swój ogród. Dodatkowo w sierpniu 1901 roku otrzymał pozwolenie na zmianę biegu rzeki Ru, co pozwoliło mu na zwiększenie stawu, gdzie mógł hodować ulubione przez niego nenufary, przedmiot całej serii dzieł malarskich jego autorstwa.

Pomimo kłopotów ze zdrowiem, takich jak zawroty głowy i przede wszystkim problemy ze wzrokiem, Monet wyjeżdżał do Londynu i Wenecji, gdzie również malował (powstały tam takie dzieła jak Parlament londyński, czy Pałac Dożów). W 1911 roku zmarła jego żona Alice, natomiast w 1914 – syn Jean. Kłopoty ze wzrokiem nasiliły się w 1918 roku, w 1923 malarz poddał się operacji usunięcia katarakty z prawego oka. W tych trudnych chwilach pewnym pocieszeniem było uznanie, jakim cieszyły się teraz dzieła artysty, także wśród osób, które w przeszłości nie ceniły jego sztuki.

Jego twórczość ewoluowała i coraz mniejsze znaczenie miała forma. Malarstwo Moneta zbliżało się do abstrakcji złożonej z barwnych plam. Najważniejsze dla niego stało się światło i wydobywany przez nie kolor.

Po operacji Monet musiał nosić okulary, dzięki którym mógł ukończyć ostatnie dzieło z cyklu Nenufary. Stwierdzono jednak u niego nieuleczalny nowotwór lewego oka. Monet zmarł 5 grudnia 1926 roku. Został pochowany na cmentarzu w Giverny.

Mimo początkowej niechęci w ciągu swojego długiego życia Monet osiągnął uznanie krytyków i publiczności oraz stabilizację finansową, a nawet udało mu się zgromadzić spory majątek.